Współczesne problemy wymagają reformy polityki spójności

Polityka spójności to najważniejsza unijna polityka inwestycyjna. Odgrywa kluczową rolę w zmniejszaniu dysproporcji między regionami UE i ma na celu promowanie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. Służy zwiększaniu konkurencyjności UE, promocji działań proekologicznych i dążeniu do sprawiedliwości społecznej.   

W ramach śródokresowego przeglądu polityki spójności Komisja Europejska proponuje zmiany w obowiązujących przepisach i zachęca kraje UE do włączenia inwestycji w strategiczne priorytety UE do swoich planów w dziedzinie spójności. Priorytety odpowiadają najpilniejszym potrzebom UE: poprawie konkurencyjności, obronności i bezpieczeństwa oraz zwiększeniu pomocy dla wschodnich regionów przygranicznych. Potrzebne są także przystępne cenowo mieszkania, dostęp do zasobów wody i transformacja energetyczna.  

Konkretne propozycje: 

• Wzmocnienie konkurencyjności Europy i wypełnienie luki innowacyjnej poprzez zaoferowanie dużym firmom wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w kluczowych obszarach, takich jak obronność, technologie strategiczne i dekarbonizacja 
• Wspieranie przemysłu obronnego i wschodnich regionów przygranicznych poprzez dalsze umożliwianie krajom UE wykorzystywania funduszy spójności do budowy mocnej infrastruktury ułatwiającej mobilność wojskową. Obejmuje to wsparcie zdolności produkcyjnych małych i dużych przedsiębiorstw w sektorze obrony we wszystkich regionach UE. 
• Zwiększenie liczby przystępnych cenowo mieszkań dzięki pomocy dla krajów UE w zlikwidowaniu luki inwestycyjnej w mieszkalnictwie poprzez podwojenie kwoty środków finansowych w ramach polityki spójności przeznaczonych na przystępne cenowo mieszkania  
• Zapewnienie dostępu do zasobów wodnych poprzez zachęcanie krajów UE do większych inwestycji w gospodarkę wodną, w tym w cyfryzację infrastruktury wodnej i ograniczanie skutków susz i pustynnienia
• Wspieranie transformacji energetycznej poprzez promowanie połączeń międzysystemowych (kable lądowe i podmorskie łączące systemy elektroenergetyczne krajów sąsiadujących) oraz tworzenie infrastruktury do ładowania baterii

W ramach zachęty finansowej do inwestowania w priorytety strategiczne kraje i regiony UE będą mogły w 2026 r. skoncentrować środki i skorzystać z prawie 30 proc. płatności zaliczkowych na projekty opracowane w ramach priorytetów strategicznych.  

W 2025 r. Komisja zamierza zakończyć proces reformy polityki spójności, prowadzony we współpracy z krajami i regionami UE, tak aby realizacja nowych programów mogła się rozpocząć na początku 2026 r. 

Więcej informacji 

Portal Kohesio: projekty unijne w Twoim regionie 

Wspólna realizacja celów i przygotowanie się na przyszłość 

Wideo: Jak poprawić sytuację europejskich regionów? Modernizacja polityki spójności

Komunikat prasowy: Reforma polityki spójności z myślą o strategicznych priorytetach UE

Pytania i odpowiedzi dotyczące zmian w przepisach dotyczących polityki spójności